ଭଗବତ ଚର୍ଚ୍ଚା

ପ୍ରଫେସର ଭଗବତ ପ୍ରସାଦ କିଏ?

“ପୃଥିବୀର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ପ୍ରମାଣିତ କରିଛନ୍ତି ବିବର୍ତ୍ତନର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗତି ରହିଛି । ପ୍ରକୃତିର ଯୋଜନାରେ ନାରୀର ଯୌନ ସ୍ୱାଧୀନତା ଓ ସମାଜରେ ଭଲ ଲୋକଙ୍କ ସର୍ବଦା ସମ୍ମାନ ଏ ଦୁଇଟି ଉନ୍ନତ ସଭ୍ୟତାର ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦନ । ପିତୃ (ଯୋଦ୍ଧା) ଆଧିପତ୍ୟ ସମାଜରେ ଅସହନୀୟ ସାମାଜିକ ଓ ଆର୍ଥନୀତିକ ବିଷମତା ଅତିରିକ୍ତ ଭୋଗଲିପ୍ସା ପୃଥିବୀରେ ପ୍ରଳୟ ଦିବସକୁ ଡାକିଆଣୁଛି । ମଣିଷ ବଞ୍ଚିରହିବାର ଗୋଟିଏ ରାସ୍ତା ହେଉଛି ସର୍ବଜୀବ ମୈତ୍ରୀ ଚେତନା ଓ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ । ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଓ ପ୍ରାଚ୍ୟ ଉଭୟ ଗୋଷ୍ଠୀର ଚିନ୍ତନକୁ ନିର୍ମମ ସମାଲୋଚନାର ସମ୍ମୁଖୀନ କରାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଭାରତର ପୃଥିବୀକୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅବଦାନ ହେଉଛି ଅନ୍ୱୀକ୍ଷିକ – ଯୋଗ ସାଂଖ୍ୟ ଓ ଲୋକାୟତ (ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ର – କୌଟଲ୍ୟ) ଦର୍ଶନ । ପୃଥିବୀର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଅଭିଶାପ ପରିବାର, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତି ଓ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସୃଷ୍ଟି (ମାର୍କ୍ସ) ଏବଂ ପ୍ରତି ସମାଜର ପରଭକ୍ଷୀ ଗୋଷ୍ଠୀମାନେ । ମହାଭାରତର ସଭାପର୍ବରେ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ରହିଛି ଏକ ସୁଖୀ, ସୁସ୍ଥ ଓ ଉନ୍ନତ ସମାଜର । ସେଠାରେ ଏକମାତ୍ର ସଂସ୍କୃତି ହେଉଛି ଆନ୍ୱୀକ୍ଷିକୀ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ସେ ସମାଜରେ କୌଣସି ରକମର ପରଭକ୍ଷୀ ସମାଜ ନାହିଁ । ଏହି ବିଷୟ ଉପରେ ସକ୍ରିୟ ଥିବା ଗବେଷକ ଓ ସାଧକମାନଙ୍କୁ ଏକାଠି କରାଯିବା ଦରକାର ।” – ଭଗବତ ପ୍ରସାଦ

ଏହିଭଳି ଏକ ଚିନ୍ତନ ଓ ଦର୍ଶନକୁ ନିଜ ଜୀବନର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତୋଳି ଧରିଥିଲେ ଓଡ଼ିଶାର ଜଣେ ଅନନ୍ୟ ଗାନ୍ଧୀ, ଲୋହିଆ, ମାର୍କ୍ସବାଦ ଓ ବାମାବାଦରେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିବା ଚିନ୍ତା ନାୟକ ଭଗବତ ପ୍ରସାଦ । ସେ ଜଣେ କଲେଜ ଅଧ୍ୟାପକ ଥିଲେ କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ଜ୍ଞାନ, କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଦର୍ଶନ ତାଙ୍କୁ ଏକ ଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା । ତାଙ୍କର ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ଆଜିର ପରିସ୍ଥିତିରେ ପୁଣିଥରେ ଚର୍ଚ୍ଚା କରିବା ଉଦେଶ୍ୟରେ ଏହି ଉପସ୍ଥାପନା ।

ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ ଓଡ଼ିଶାର ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର କୋଦଳା ତହସିଲର ଲାଠୁଳି, ରଘୁନାଥପୁରରେ । ସେହି ଗ୍ରାମରେ ୧୯୩୨ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୨୦ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଭଗବତ ପ୍ରସାଦ ରଥ । ରାୟଗଡ଼ାରେ ରଥସାର୍ ଭାବରେ ସେ ଜଣେ ଅତି ପରିଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ । ପିଲାଟି ଦିନରୁ ଭଗବତ ବାବୁଙ୍କର ଉପନ୍ୟାସ ପଢ଼ା ପ୍ରତି ଥିଲା ଅଧିକ ଆଗ୍ରହ । ୭ମ ଶ୍ରେଣୀରେ ଲେଖକ ରାମଶଙ୍କର ପ୍ରସାଦ ସିଂହଙ୍କର ‘ପୁଜାର ବଳୀ’ ଉପନ୍ୟାସଟିକୁ ପ୍ରଥମେ ପଢ଼ି ବସିଲେ । ପରେ ପରେ ସେ ପଢ଼ିଲେ କାହ୍ନୁଚରଣ ମହାନ୍ତି, ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତି, ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର ନାୟକ, ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ମହାପାତ୍ର ପ୍ରଭୃତିଙ୍କ ଲେଖାମାନ ଏବଂ ସେହି ସବୁ ପୁସ୍ତକ ତାଙ୍କ ମନ ଉପରେ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥିଲା । ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି କଲେଜରେ ପଢ଼ିଲା ବେଳେ ପ୍ରତିଭା ରାୟ, ବିଭୂତି ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଉପନ୍ୟାସ ସେ ପଢ଼ିଥିଲେ । ସେମିତି ହିନ୍ଦୀ ସାହିତ୍ୟରେ ପ୍ରେମଚାନ୍ଦ, ଜୈନେନ୍ଦ୍ର କୁମାର, ଦିନକର ଭଗବତୀ ଚରଣ ପ୍ରଭୃତିଙ୍କ ବହି ତାଙ୍କର ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରେମକୁ ଆହୁରି ଆଗେଇ ନେଇଥିଲା । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ ବଙ୍ଗଳାରେ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ, ଶରତଚନ୍ଦ୍ର, ବଙ୍କିମ ଚନ୍ଦ୍ର, ଅନୁରୁପା ଦେବୀ, ବିଭୂତି ବନ୍ଦୋପାଧ୍ୟାୟ ପ୍ରମୁଖଙ୍କ ଲେଖା ତାଙ୍କ ସାହିତ୍ୟିକ ଚିନ୍ତନକୁ ବହୁଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା ।

ଓଡ଼ିଶାରେ ପୁସ୍ତକ ପଢ଼ିବାର ଏକ ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭଗବତ ପ୍ରସାଦ ଥିଲେ ଅନନ୍ୟ। ସେ ଜଣେ ସୁଲେଖକ ଓ ସମାଲୋଚକ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ । ରାୟଗଡ଼ାରେ ସାହିତ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚା ଅବିରତ ଚାଲୁଥିଲା । ସେତେବେଳେ ‘‘ଗ୍ରୀନରୁମ୍’’ ନାମକ ଏକ ସମାଲୋଚନା ମୂଳକ ଛୋଟ ପତ୍ରିକା ଭଗବତ୍ ପ୍ରସାଦ ବାହାର କଲେ ।

ରାୟଗଡ଼ାରେ ପୂର୍ବରୁ ଘରଟିଏ ତିଆରି କରିଥିଲେ ଓ ସେହି ଘରକୁ ଲାଗି ଏକ ସୁନ୍ଦର ପାଠାଗାର କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପାଠାଗାରରେ ଛଅଟି ଭାଷାର ବହି ରଖାଯାଇଥିଲା ଓ ଏହି ପାଠାଗାରଟି ରାୟଗଡ଼ାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ କରିଦିଆଯାଇଥିଲା । ସେ ଶେଷ ଜୀବନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାୟଗଡ଼ାରେ ରହି ପଢ଼ାପଢ଼ି ଓ ଲେଖାଲେଖି କରୁଥିଲେ । ମନମୋହନ ଚୌଧୁରୀ, କିଶନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏବଂ ପାନାଲାଲ ଦାସଗୁପ୍ତ (କଲିକତା) ତାଙ୍କର ଗୁରୁ ସ୍ଥାନରେ ରହିଆସିଥିଲେ । ମନମୋହନ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ଅନୁରୋଧ ଯୋଗୁଁ ସେ ଓଡ଼ିଆ ପତ୍ରିକା ‘ସର୍ବୋଦୟ’ର ସହଯୋଗୀ ସଂପାଦକ ରହିଥିଲେ । ପରେ ପରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସ୍ତରର ଗାନ୍ଧୀବାଦୀ ପତ୍ରିକା ‘ଭିଜିଲ୍’ର ମୁଖ୍ୟ ସଂପାଦକ ଦାୟିତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ତୁଲାଇ ଥିଲେ ।

ଭଗବତ୍ ପ୍ରସାଦ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିରେ ପଢ଼ୁଥିବା ବେଳେ ସାମ୍ୟବାଦ ଓ ଗାନ୍ଧୀବିଚାର ଉଭୟଟିର ପ୍ରଭାବ ତାଙ୍କ ଉପରେ ପଡ଼ିଥିଲା । ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ସାମ୍ୟବାଦର ପ୍ରଭାବ ତାଙ୍କ ଉପରେ ବେଶୀ ପଡ଼ିଲା । ମାର୍କ୍ସଙ୍କ ଲେଖା ପଢ଼ିଲେ ଓ ସ୍ଥିର କଲେ ଚାକିରୀ ନ କରି କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଭାବରେ ଜୀବନ କଟାଇବେ । ଯେତେବେଳେ ସେ ମନମୋହନ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଆସିଲେ, ତା’ପରେ ଗାନ୍ଧୀ ବିଚାର ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ହେବା ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ କାରଣ ଏବଂ ପାରିପାଶ୍ୱିର୍କ ପରିସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ସେ ଅନୁଭବ କଲେ ଭାରତବର୍ଷରେ ଗାନ୍ଧୀବାଦୀ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ବିକାଶ ଏବଂ ଉନ୍ନତି ଅଧିକ ବିଜ୍ଞାନସମ୍ମତ ଓ ଲୋକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅଧିକ ଗ୍ରହଣୀୟ ହୋଇପାରିବ । ଗାନ୍ଧୀବାଦୀ ବିଚାର ଓ ଲୋହିଆଙ୍କ ବିଚାର ଓ କାର୍ଯ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ସେତେବେଳେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା । ଜୀବନର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ସେ ଯେତେବେଳେ ଆଲୋଚନା କରୁଥିଲେ ଓ ଲେଖୁଥିଲେ ସେତେବେଳେ ସେ ବାମାବାଦ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛନ୍ତି ବୋଲି ସବୁବେଳେ କହୁଥିଲେ ଓ ଯାହା ତାଙ୍କର କିଛି ଲେଖା ଭିତରେ ପ୍ରକାଶିତ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲା ।

ଯୁବାବସ୍ଥାରୁ ଶେଷ ଜୀବନ ଯାଏ ସେ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖୁଥିଲେ ; ଏକ ସମତାଭିତ୍ତିକ ସମାଜର, ଏକ ସୁନ୍ଦର ପୃଥିବୀର ଯେଉଁଠି ଶୋଷଣ ନ ଥିବ, ଭେଦଭାବ ନଥିବ, ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ଯାତନା ନ ଥିବ, ପରସ୍ପର ସ୍ନେହ ଓ ପ୍ରେମରେ ବାନ୍ଧିହୋଇଥିବେ ସମଗ୍ର ଜୀବଜଗତ । ମଣିଷ ମସ୍ତିଷ୍କର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିକାଶ ସମ୍ପର୍କରେ ସେ ମୃତ୍ୟୁଯାଏ ଗବେଷଣା ଜାରୀ ରଖିଥିଲେ।

ତାଙ୍କର ଲେଖା ଓ ବାର୍ତ୍ତା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଚେତନାଧର୍ମୀ ଥିଲା ଯାହାଭିତରେ ସମାଜ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ଭରି ହୋଇଥିଲା । ବିଶେଷକରି ସମ୍ପ୍ରଦାୟିକତାବାଦର ପ୍ରଳୟଂକାରୀ ବାସ୍ତବତାକୁ ସେ ବାରମ୍ବାର ସତର୍କ କରାଇଥିଲେ ।

ଇତିହାସ- ସଜ କବିତାଟିଏ ଶୀର୍ଷକରେ ଏକ କବିତା ଲେଖିଥିଲେ ଭଗବତ ପ୍ରସାଦ ଯାହାକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟର ସତର୍କ ଘଣ୍ଟି କୁହାଯାଇପାରେ;

ଇତିହାସର ପୃଷ୍ଠାସବୁ ଫାଡ଼ିଦିଅ,
ସେଥିରେ ରହିଛି କେବଳ ବୀରମାନଙ୍କ ସୃଷ୍ଟ ରକ୍ତ ଓ ଯନ୍ତ୍ରଣା ।
ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ଆର୍ତ୍ତନାଦଭରା ଜଳୁଥିବା ସହରରେ
ସେମାନଙ୍କ ଭକ୍ତମାନେ ଅଟ୍ଟହାସ କରୁଛନ୍ତି ।
ଈଶ୍ୱର, ଆଲ୍ଲା, ଖ୍ରୀଷ୍ଟ, ଗୁରୁଙ୍କ ‘ଜୟ’ ଭୟଙ୍କର ଗର୍ଜନ ଶୁଭୁଛି ।
ସବୁଦେଶର ସୀମା ସରହଦକୁ ଲିଭାଇ ଦିଅ ।
ଦେଶପ୍ରେମୀମାନେ ମାତି ଗଲେଣି ।
କୌଣସି ନାରୀର ଇଜ୍ଜତ ରକ୍ଷା ହେବନି ।
କୌଣସି ଶିଶୁ ମାତୃ ପିତୃହରା ନ ହୋଇ ରହିବନି ।
ଦୂର ଦିଗନ୍ତକୁ ଅନାଅ ।
ମୃତ୍ୟୁ ଆସୁଚି ତୋଫାନ୍‌, ମରୁଡି, ବିଷବିଞ୍ଚା ଡ୍ରେନ୍‌ରେ
ଏ ପୃଥିବୀ ଜୀବ ଶୂନ୍ୟ ହୋଇଯିବ ।
ବଞ୍ଚିବାକୁ ଚାହଁ?
ସବୁ ମଣିଷଙ୍କୁ ଶିଖାଅ ଅହିଂସା-ଅପରିଗ୍ରହର ଗୀତ

ସହାୟକ ଗ୍ରନ୍ଥ
1- ସମଦୃଷ୍ଟି ପାକ୍ଷିକ ପତ୍ରିକାରେ ଧାରାବାହିକ 2007 ରୁ 2015 ମସିହାଯାଏ ଭଗବତ ପ୍ରସାଦଙ୍କ ଆଲେଖ୍ୟ
2- ପରାଭକ୍ଷୀ ପରଶୋଷି କବଳରୁ ଜୀବନ ହେଉ ଯନ୍ତ୍ରଣା ମୁକ୍ତ ପୁସ୍ତକ

Comments

0 comments